In Nederland of België is een reis met de trein een noodzakelijke verplaatsing. De twee uur durende rit van Neerpelt naar Leuven tijdens Olivier’s studententijd was naar onze standaarden een heel lange rit. Heel wat treinen hebben zelfs geen toilet aan boord, en al zeker geen restauratiewagen en een slaapgedeelte. Een lange treinreis in Canada of Rusland is een totaal andere ervaring. De trein is een reis, een avontuur en veel meer dan een noodzakelijke verplaatsing. Het is een van de mooiste manieren om een land te zien, cultuur te ontdekken en mensen te leren kennen. Wij deden twee lange treinreizen, de Trans Siberië Express en de Trans Canada. Beide zijn fantastische ervaringen, maar totaal verschillend.
De Trans Canada gaat van Vancouver in het westen naar Halifax in het oosten, een reis van maar liefst 6.350 kilometer. Het is hiermee de tweede langste treinreis ter wereld. Het populairste traject is de vierdaagse rit tussen Vancouver en Toronto met de magische Canadian Rockies als hoogtepunt. Deze trein heet 'The Canadian’, en heeft symbolisch nummer 1 (Toronto-Vancouver) en 2 (Vancouver-Toronto).
De langste treinreis ter wereld is de beroemde Trans Siberië Express, van Moskou tot Vladivostok, aan de oostkust. De totale lengte is maar liefst 9.289 kilometer. Een treinreis van zeven dagen, al is het populairste traject de vierdaagse rit tussen Moskou en Irkutsk aan het Baikalmeer. Van daaruit stappen de meeste toeristen over in de Trans Mongolië Express die dwars door Mongolië naar Beijing gaat. Een extra toevoeging is het traject tussen Sint Petersburg en Moskou dat slechts één nacht duurt, maar exclusief voelt door de statige muziek op de perrons en de conducteurs die voor iedere deur staan opgesteld.
De economy class van de Trans Canada heeft alleen maar zitplaatsen, die weliswaar veel beenruimte hebben en comfortabel zijn. Iedere trein heeft bovendien een panoramawagen met prachtig uitzicht. Er is een sleeper class op de Trans Canada, maar hiervoor betaal je meer dan het dubbele dan de economy class, al krijg je er drie maaltijden per dag en douches bij. Wil je echt in de luxe reizen, kan je met de prestige class. Dan heb je een eigen slaapkamer met douche, een all inclusive verzorging en persoonlijke butler. Het prijskaartje: minimaal €5.000
In de Trans Siberië Express kan je kiezen tussen eerste, tweede of derde klasse. Voor toeristen zijn de eerste en tweede klasse de meest gekozen optie. Alle cabines, zowel eerste als tweede klasse, zijn twee- of vierpersoons die je deelt met andere reizigers, tenzij je een volledige cabine voor jezelf reserveert. Overdag zit je op de banken, die ’s avonds omgetoverd worden tot twee stapelbedden. Iedere wagon heeft twee toiletten, maar geen douches. In de derde klasse zijn er geen aparte cabines, maar zijn de stapelbedden alleen afgescheiden met een gordijn. Hierdoor verlies je een deel van je privacy, maar het is wel de goedkoopste optie.
Als je kiest voor de economy class op de Trans Canada zal je voor je eigen eten moeten zorgen, of eten kopen aan boord. Er is gratis heet water, peper, zout, mayonaise, pindakaas en jam. Je kan snacks, frisdrank, koffie en maaltijden kopen aan boord voor redelijk schappelijke prijzen. De maaltijden zien er bovendien er goed uit, maar worden wel geserveerd in wegwerpbakjes. In de sleeper class en de prestige class zijn alle maaltijden inclusief. De trein stopt af en toe wat langer in een station, maar de aankomsttijden en wachttijden zijn onbetrouwbaar zodat je niet zomaar in de stad eten kan kopen.
De Trans Siberië Express is standaard zonder maaltijden, al bestaan er luxueuze tickets waarbij alle maaltijden zijn inbegrepen. Je kan eten in het treinrestaurant, maar het eten is duur en de porties zijn erg klein en mager. In iedere wagon is een boiler met heet water, een samovar, zodat je makkelijk noodles of andere instant maaltijden kan koken. Tijdens de tussenstops zijn er altijd Russische vrouwtjes die huisgemaakt eten, vers geplukt fruit of gedroogde vis verkopen.
De Trans Canada kost in de economy class, de goedkoopste variant, zo’n €350 tussen Vancouver en Toronto. Met de ViaRail Canada Pass ben je vaak goedkoper uit, zeker als je meerdere trajecten wil combineren. Met deze pass kan je van Halifax tot Vancouver reizen, en een omweg maken naar Churchill om ijsberen te spotten. Viarail biedt vaak korting aan en je kan een 30 dagen pas kopen voor minder dan €400 als je geluk hebt. De sleeper plus class (vanaf €800) en prestige class (vanaf €3.500) zijn een pak duurder, maar wel inclusief drie maaltijden per dag en een douche. Wij namen de economy class, de goedkoopste manier met de trein door Canada.
De Trans Siberië Express tussen Moskou en Irkutsk kan al vanaf €180. Wil je verder reizen tot Beijing dan betaal je zo'n €400 extra. Daarnaast moet je rekening houden met visumkosten voor Rusland, China en Mongolië. De trein tussen Sint-Petersburg en Moskou kost zo’n €80.
In 2014 betaalden wij voor de volledige trein van Sint-Petersburg naar Moskou €640.
De Trans Canada kan je eenvoudig online plannen en bestellen via de website van ViaRail. Als je vliegt naar Canada moet je online een eTA aanvragen. Eenmaal in Canada krijg je van de douanebeambte een stempel om maximaal zes maanden in Canada te reizen.
De Trans Siberië Express is een pak lastiger. Zelf treintickets boeken is niet zo eenvoudig en een visum krijgen voor Rusland moet je ruim op voorhand regelen. Wij kochten onze tickets bij de Treinreiswinkel die de reis op maat kunnen samenstellen. Als je de Trans Mongolië Express aan de reis toevoegt, heb je extra visumaanvragen in Mongolië en China.
De Trans Canada wordt gebruikt door een mix van lokale mensen en toeristen. Doordat iedereen Engels praat en je een gezamenlijke panoramawagen hebt, zal je snel contact maken met mensen. De tijd vliegt voorbij terwijl je geniet van de prachtige landschappen. Je ervaart de uitgestrektheid van Canada en zal heel wat leren van de Canadese cultuur door de gesprekken met de lokale mensen op de trein. Vooral in de zomermaanden is de sleeper class volledig bezet door toeristen. Wil je een lokale ervaring, dan is de economy class je grootste kans. Wij zaten honderd uur in de trein, maar verveelden ons geen seconde.
De Trans Siberië Express zit grotendeels vol met lokale mensen en een klein groepje toeristen. Op onze trein zaten een tiental andere toeristen, die we pas na een paar dagen ontdekten. Het grootste deel van je tijd spendeer je de eigen cabine. De meeste Russen in de trein spreken heel beperkt Engels, maar ze zijn ontzettend open en zullen hard hun best doen om met je te praten en een fles vodka te delen. Onderweg zie je het echte Rusland, de armoede en de oneindige toendra’s. Het voelt vaak alsof je terugreist in de tijd en je iets uniek beleeft. Iedere wagon heeft twee provodnikas, treinbegeleiders die altijd streng kijken en de echte baas zijn. Je zal luisteren en alles netjes houden. Wij schreven verschillende verhalen over onze treinreis door Rusland, Mongolië en China.