De man op blote voeten

’s Middags zitten we rustig aan de keukentafel van het Centre Madelaine, de bedevaartsherberg in Vezelay, te werken, als er plots een oude man binnenkomt. Hij is grotendeels kaal, met een klein wondje boven op zijn hoofd en heeft een volle witte baard. Hij is gekleed in een dikke wollen trui met daaronder een soort strakke paardrijbroek, maar het meest bijzonder zijn de blote voeten terwijl het buiten herfst is en regent. Nadat hij zich eerst aan tafel zet bij zuster Gisèle, veert hij recht en richt alle aandacht op Zoë, misschien plots beseffend dat er ook andere mensen binnen zitten. Bij het horen van de naam Zoë, roept hij direct de naam van een heilige Zoe en begint enthousiast de hele mythe te vertellen. De man is onverstaanbaar. Zijn tanden is hij al heel wat jaren vergeten te poetsen en met zijn wisselende stem en binnensmonds gebrabbel maakt het niet veel uit welke taal hij spreekt. Wie of wat de heilige Zoë allemaal gedaan heeft, blijft voor ons een raadsel. De naam “Olivier” doet hem niets en hij keert rustig naar zijn stoel terug waar hij geniet van zijn warme chocoladewater.

Als om even over half acht de avondmis afgelopen is, zijn wij rustig met onze ouders aan het bellen als er plots een man in uit het donker opduikt. Het is opnieuw de man op blote voeten, deze keer gehuld in een wit kleed dat net tot over zijn knieën komt, alsof hij zojuist is weggelopen uit de psychiatrische afdeling van het lokale ziekenhuis. In zijn hand wappert hij met een tekening die hij speciaal voor ons gemaakt heeft. Daarop staan de data van naamfeest van de heilige Zoë, zowel volgens de Gregoriaanse als Juliaanse kalender. De krabbels moet een appelboom voorstellen met daaronder een konijn met een wortel en een paard met een graanhalm die God aan ons geeft. Wie van ons het konijn en wie het paard is, moeten we zelf maar raden.

De man op blote voeten vraagt of we zijn huis willen zien. Hij verzekert ons dat hij net gepoetst heeft en dat het niet ver lopen is. Dat er bij de man een paar steekjes los zitten is al lang duidelijk. Nieuwsgierig volgen we hem de weg naar buiten. ‘Loop je op blote voeten?' vraagt Zoë terwijl ze haar warme trui dichtritst. “Nee, het liefst draag ik geen kleren, thuis loop ik altijd naakt.” "Maarja dat kan niet over straat” zegt hij er nog bij. Door de donkere straatjes volgen we de oude priester in zijn witte kleed. We dalen af langs de oude stadsmuren terwijl hij door de modder stampend vertelt dat hij zich twee dagen geleden nog een gewassen heeft. Daar wordt hij gelukkig van, net zoals de vogels en hij doet al kwetterend zijn beste vogelimitatie na. Buiten de stadsmuren kruipen we langs enkele grote stenen en bomen en daar staat plots een minuscuul huisje. Bij de deur staat een emmer met een paar muntstukken, misschien om de boze geesten buiten te houden? Binnen is nauwelijks groter dan een paar vierkante meter, maar toch wel warm en knus te noemen. Er staat een bank en twee stoelen waar hij snel de oude (en waarschijnlijk enige) kleren afgooit zodat we kunnen zitten. Tegen de muur staan twee grote posters van de film “Casino” en van de “The Beatles”. Op tafel staat een half kommetje rijst, droge koekjes en liggen wat verdwaalde papieren, maar voor de rest zijn er weinig spullen. Hij vraagt of we zin hebben in een warme drank en zijn blij als we zien dat het ‘normale’ zakjes thee zijn.

Als hij het water op het vuur heeft staan, zet hij zich op de bank tegenover ons. Hij pakt de kleine bijbel van tafel en bladert haastig door het kleine boekje. Zijn lippen bewegen net zo snel mee en zijn duimen vegen in cirkels de letters van de bladzijde af. Naast zijn hoge en lage tonen, is het stil in het kleine huisje. De tijd lijkt stil te staan. Alsof wij afwezig zijn in de ruimte en hij aan zijn gebeden aan zich zelf aan het voorlezen is. Af en toe kijkt hij even op en brabbelt een onverstaanbaar woord in onze richting. Hij doet zijn uiterste best om de bijbel te vertalen in het Engels, maar verder dan Jesus, love en peace, komen we niet. Als Zoë hem herinnert dat de thee klaar is, ratelt hij ongestoord door. Pas wanneer we hem uit zijn gebeden trekken en vragen of hij een pelgrim is geweest, vertelt hij over een klooster in Parijs waar hij leefde en liederen zong. Uit de kast vist hij een van zijn schaarse herinneringen en toont ons een boekje met een foto van een oud klooster. ‘Och, de thee is klaar’, bedenkt hij zich dan. Daarna neemt hij een vel papier en begint een liedje op te schrijven. Hij probeert dat in het engels te doen terwijl hij diep voorovergebogen de laatste Engelse woorden uit zijn hersenpan probeert te schudden. Met wat hulp van ons staat er tekst op papier. Dan begint hij het liedje te zingen, waarna hij het nog een keer in het Russisch en het Frans overdoet. Zijn stem is niet bepaald zuiver te noemen, maar onze aandacht is getrokken. Het is bijzonder hoe een man van 82, nog al die Engelse en Russische woorden bovenhaalt. Langzaam is er toch een respect gegroeid, toch zal er altijd een grinnik opkomen als we terug denken aan de man. We sluiten af. Hij zegent het blad papier met een kruisje, zegent ons door een kruis te slaan en vraagt ‘may i?’ om ons, ja ook olivier, twee zoenen mee te geven bij het buiten gaan. Hij zet zich terug op de bank en zegt ‘see you tomorrow’. We sluiten de deur en kijken vanuit het donker de lichte ruimte binnen. Waar hij met zijn handen om de kom thee geslagen nog een gebedje voor ons doet.

Père Jean Clasique, is de naam van de man op blote voeten.