parallax background

Hout als economische verwarming

Twee broers fietsen naar Compostela
Kastanjes en kuitenbijters
november 23, 2016
view on Dom Luis bridge in Porto
Gastvrij Portugal
december 7, 2016
 

Workaway in Galicië

 

Met het gevoel alsof we iets zijn verloren, fietsen we door het ruige landschap van Galicia. Achter ons mist het luide gezoem van grote banden en vertrouwde berenliederen. Simon vliegt zijn weg terug naar België en zo zijn we na twee weken weer met zijn tweeën. We blijven nog even in Spanje om ons Spaans te oefenen, de regen uit te zitten en de binnenlandse cultuur te proeven. We hebben ons via Workaway aangemeld voor een project in het kleine O Peso.

Galicia is een groot heuvelachtig bos met goed aangelegde asfaltwegen. Het staat er vol met hoge eucalyptusbomen, waar zo nu en dan een eik doorheen piept. Elke paar kilometer duikt er een dorpje van niet meer dan tien huizen op. De huizen zijn opgebouwd uit natuursteen en altijd vergezeld door een vreemd, klein bouwwerk op ronde, uitgeslepen stenen. Deze oreo’s zijn oude opslaghuisjes voor graan en mais. Ze zijn nu niet meer in gebruik door de nieuwe conserveringstechnieken, maar de meeste oreo’s staan er nog. De erven zijn verdeeld door eeuwenoude verkaveling van met mos begroeide natuursteenmuren. Al luid pratend passeren we oude dames en heren om hen de schrik van hun leven te voorkomen. Ze kijken vertraagd op en geven een wuif als wij het dorp al weer bijna uit zijn. We bevinden ons plots in een andere wereld. Met de ‘voorschoot'* aangebonden drijven de dames sukkelend twee koeien naar het land, pellen de aardappelen of hangen de was uit. 'De schort van moeder' is voor ons een reis terug in de tijd terwijl onze oma's hem nog droegen en onze moeders hun neus er nog aan afveegden. Er kruipt een kriebel door ons heen bij deze stap in de geschiedenisboeken. Enerzijds van vreugde om deze krachtige mensen en harde wereld te ervaren, anderzijds om te zien hoe hard er op de oude dag gewerkt moet worden om overeind te blijven. Wat hebben wij het toch goed, zelfs met een verlaat pensioen.

*voorschoot: Een schort dat vroeger voor de ‘schoot’ werd gebonden om kledingstukken te beschermen. Het wordt ook wel ‘jasschort’ genoemd.
Hout als economische verwarming
Hout als economische verwarming
 

Deze authentieke omgeving is alleen terug te vinden ver van de grote wegen. Dat betekent tevens dat het ook voor ons werken geblazen is. De kronkelende routes leiden ons met vele hoogtemeters naar het piepkleine O Peso, waar we zoeken naar Lucas. Zodra we O Peso binnen rijden wordt de rust verstoord door wild blaffende honden die vertellen dat er indringers in het dorp zijn. De huizen ogen precies zoals de voorgaande, uitgezonderd een uit de toon gevallen paars huis. We stuiten op twee mannen die wat staan te keuvelen. Als we naar Lucas vragen, zegt een van hen trots ‘Lucas es mi hijo’ en twee zinnen later blijkt hij Nederlands te spreken. Arjan, de vader van Lucas ontvangt ons hartelijk en rijdt ons voor naar hun huis. Arjan is in Nederland geboren, maar trok erop uit naar Italië en later Spanje waar hij Maria ontmoette. Hoe soort, soort vind weet je niet, maar zowel Arjan als Maria zijn gek op fietsen en hebben zelf ook serieuze kilometers gemaakt. Bij het zien van onze twintig jaar oude Giant Troopers komt er heel wat nostalgie naar boven. In Cangas brachten ze hun eigen gebakken brood nog rond op de fiets, dat hun merk 'Pandaran' beeldmerkt.

Lucas is paddenstoelen plukken met de andere vrijwilligster, Julia, en de buurvrouw. Om hen te vinden moeten we een paadje aflopen en rechts aanhouden bij twijfel. We twijfelen twee keer, gaan een keer links en een keer rechts en komen dan bij een prachtig beekje, waar we hen inderdaad treffen. Lucas is jong, slechts twintig jaar en begroet ons in het Spaans. Hij spreekt vloeiend engels en een paar woorden Nederlands. Terwijl we terug lopen, vertelt hij dat we zo een kip gaan ontpluimen. In het 'oude huis' zoals hij zijn project noemt, stonden de kippen op het avondmenu van een stel vossen. Ze doden alle kippen maar eten er slechts één.

Hout als economische verwarming
Hout als economische verwarming
 

We pakken het onthoofde beestje aan zijn poten vast en gieten kokend water over de veren. Als het plukken van gras, trek je zo het dons uit het vel. Lucas slaat de borst open en trekt de ingewanden er uit. Uitgezonderd van enkele haren ziet het kippetje er plots als dat herkenbare stukje vlees uit. Het huis is ruim, maar de gezelligheid is altijd te doen in de keuken. Dit is waar de houtkachel het huis verwarmd en ’s winters iedereen bij elkaar wordt getrokken. Knus schuiven we zo iedere avond, ochtend en middag aan de eettafel. Hout is belangrijk voor de families in het regenachtige Galicia. Ze noemen hout ook wel hun economische verwarming. Het verwarmt je drie keer. Tijdens het omzagen, tijdens het klieven en tenslotte tijdens het verbranden. Gelukkig slapen wij ook heel economisch, warm, boven de keuken.

Het ‘oude huis’ is een halve kilometer lopen en licht op een heuvelrand met uitzicht op de valei. Op de kavel staat een oude ruïne, die omgetoverd moet worden tot een mooi huisje met een tuin waar de filosofie van permacultuur de hoofdrol speelt. Het is bijzonder te zien hoe Lucas zich aan zijn project toewijdt. Hij weet ongelofelijk veel van de natuur en draagt zorg voor het terrein. Wij leren van alles over het onderhouden en opknappen van dit perceeltje. Zijn tuin is opgedeeld in terrassen, die hij door middel van oude boomstammen verhoogd heeft. De boomstammen dienen tevens als voedingsvoorraad voor de gewassen. Een van de terrassen ploegen we volledig om met de schop, om zuurstof aan de grond te geven en later appelbomen te planten. We wieden de oude oogst van een ander terras en zaaien nieuw zaad. Lucas vertelt over symbioses van mais en bonen, waarbij de bonen het mais als steunpilaar gebruiken. Andere dagen werken we aan het composttoilet, ook wel een ‘dry-toilet’ wordt genoemd. Na gebruik strooit men zaagsel en bladeren in de pot om stank te voorkomen en het degradatieproces in gang te brengen. Het menselijk compost kan later op het land gebruikt worden. We versterken de constructie van het houten toiletgebouw en bouwen aan de container die als opvangvat dient. De cirkel van hergebruik is rond met een irrigatiesysteem. Rond Lucas zijn droomeiland staat een natuurstenen omwalling. Deze moet afgebouwd worden zodat wij het vakmanschap kunnen leren. Het is een heus puzzelwerk waarbij elke steen vast gezet moet worden en met de vlakke kant naar buiten moet wijzen. Met tools slaan we de onnodige puisten van de steen af om hem vervolgens te doen passen. In het midden wordt met kleine stenen en cement de muur tot een compact geheel gebonden. Zo dragen we bij aan Lucas zijn project en doen we ’s middags huishoudelijke taken zoals eten koken, schoonmaken, hout hakken en het omzagen van een eucalyptusboom. Voor het omzagen, wordt een speciale dag uitgekozen die samen hangt met de maan. Ook voor het knippen van haren zijn speciale dagen aangewezen. Dit gelovige deel van de permacultuur vinden we, als logische en rationele denkers, een brug te ver. Wij houden het bij een techniek om duurzaam zorg te dragen voor de omgeving.

Hout als economische verwarming
Hout als economische verwarming
Hout als economische verwarming
Hout als economische verwarming
 

Tijdens de siesta komt de familie bijeen om uitgebreid te eten. Het voelt huiselijk aan en we kletsen wat af met de familie. Ze helpen ons met het oefenen van Spaans, maar stiekem praten we ook heel wat Nederlands. Voor Arjan en Maria een goede gelegenheid om weer even in Nederlandse sferen te komen. Om de nostalgie compleet te maken wordt er een poffertjes pan uit het stof gevist en durven wij het aan om onder toeziend oog van twee bakkers, ons oud-Hollands poffertjesrecept op te halen. Het is een feest, niet alleen voor ons, maar ook voor Julia en Lucas om eens wat van onze technieken te leren. Daar tegenover staat voor ons een bezoekje aan de bakkerij. We helpen de twee bakkers met het bereiden van hun bestellingen. Ze leren ons de vouwtechnieken van empanadas en hoe we brood moeten kneden om de spanningen te verdelen. We kennen het geheim van echte bakker niet, maar kunnen zeker onze eigen gebakken broden verbeteren. Hiermee sluiten we de laatste avond met Hollandse gezelligheid af, alvorens we morgenochtend weer op de fiets stappen, verder naar het zuiden. []

13 Comments

  1. Ellen schreef:

    Wie had ooit gedacht jou Zoë een kip te zien plukken en daarna de nuchtere opmerking over ‘het herkenbare stukje vlees’ te maken.
    Mooie ervaringen in een inspirerende omgeving. Genieten!

  2. rob schreef:

    Huisjes op ronde stenen is net klein Zwitserland. Het staat daar nog vol mee.

    Ook hier lastig grenzen trekken, wel vlees eten en boom omzagen, maar geen zonnen energie….?

    • WeLeaf schreef:

      Zeker een contradictie! Zonnepanelen worden stevig belast door de overheid in Spanje. Idealen leggen het dus af tegen het economische…

  3. Mia schreef:

    Bij het lezen van jullie tekst flitst ” Bokrijk ” door mijn hoofd. De goeie oude tijd, daar kunnen jullie nu over meepraten. Enig voordeel minder stress en fitness …overbodig.

  4. Simon Vandoninck schreef:

    Ik blijf (jaloers) jullie verhalen volgen en foto’s bewonderen… misschien iets om later te bundelen en uitgeven als boek… bij Van Halewyck of zo ? ;o)

    • WeLeaf schreef:

      Dat zou wel heel erg gaaf zijn! Als we zo verder doen, hebben we over een tijdje inderdaad genoeg materiaal voor een mooi boek :). Zullen we de verhalen dan van de site halen want anders hebben jullie alles al gelezen voordat het in een boek komt :p

  5. Ignace schreef:

    De rust en het gevoel van onthaasting barsten uit het verhaal en de foto’s. Mooi en helemaal aansluitend bij jullie reisdoelstellingen.

  6. lieve schreef:

    Hallo,

    het wordt almaar spannender 🙂 kippen pluimen, klieven, poffertjes en brood bakken…
    de beschrijving van de oude bewoners vind ik schitterend. De ‘voorschoot’ kent Olivier volgens mij vanuit de boeken, niet in real life (of mss bij oma’s van vriendjes).
    Alleszins een andere wereld, en dat in Europa! Dat gaat wat worden als jullie de plas over gaan.

    Foto’s: zoals steeds subliem!!!

    knuffels
    mama

    • WeLeaf schreef:

      Hahaha, de voorschoot! Toen we in augustus bij oma waren, was er een grappig optreden in de kantine, met als onderwerp ‘de voorschoot”. Iedereen in de zaal herkende alle beelden en grappige elementen, maar voor ons was dit onbekend. Totdat we het hier in Spanje en Portugal overal zien 🙂

  7. Simon schreef:

    Zo leuk die eerste 2 zinnen. Ik krijg het er warm van vanbinnen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *